Khu công nghiệp ở Đồng Nai
Sơ nét về Đồng Nai
Đồng Nai là một trong những địa phương quy hoạch phát triển các KCN sớm nhất cả nước. Căn cứ quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội tỉnh Đồng Nai, ngay từ đầu những năm 1990, Đồng Nai đã quy hoạch 17 KCN, nhưng qua quy hoạch chi tiết thực tế đã chuẩn bị cho việc hình thành 23 khu công nghiệp (do KCN Nhơn Trạch 2.700 ha chia thành nhiều KCN nhỏ). Trong quá trình phát triển, Đồng Nai đã quy hoạch bổ sung KCN và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đến năm 2020 phát triển 36 KCN với tổng diện tích khoảng 12.057,77 ha, hiên tại có 31 KCN ở Đồng Nai.
Theo đánh giá của Trung tâm Nghiên cứu phát triển giao thông - vận tải (GT-VT) (Viện Chiến lược phát triển GT-VT), Đồng Nai có một hệ thống hạ tầng giao thông khá toàn diện gồm đường sắt, đường bộ, đường sông. Toàn tỉnh hiện có 6 tuyến quốc lộ, đường cao tốc đã đưa vào sử dụng với chiều dài gần 300km và 24 tuyến tỉnh lộ với tổng chiều dài khoảng 500km. Tuyến đường sắt Bắc - Nam qua địa bàn Đồng Nai dài 87,5km với 8 ga. Hệ thống đường thủy có tổng chiều dài 2.642km cùng với các cảng bến phục vụ vận tải, xuất nhập khẩu hàng hóa như cảng Long Bình, Gò Dầu, Cát Lái…
Nguồn lực dành cho hạ tầng giao thông thời gian qua trên địa bàn là rất lớn, gồm nguồn đầu tư từ ngân sách Trung ương, ngân sách tỉnh và xã hội hóa, đặc biệt là đầu tư cho giao thông đường bộ. Các tuyến đường huyết mạch quốc gia đã được nâng cấp, đưa vào sử dụng như quốc lộ 1, quốc lộ 51, quốc lộ 20, cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây và một số công trình trọng điểm khác như cầu Đồng Nai, cầu Hóa An, hầm chui Tam Hiệp, đường Võ Nguyên Giáp, nút giao Vũng Tàu… đã làm cho bộ mặt hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh thay đổi nhanh chóng. Hiện một loạt các dự án đường cao tốc đang được thực hiện và chuẩn bị đầu tư như cao tốc Bến Lức - Long Thành, Tân Vạn - Nhơn Trạch, Dầu Giây - Phan Thiết, Dầu Giây - Liên Khương… Đặc biệt là Sân bay quốc tế Long Thành sẽ tạo nên hệ thống giao thông đồng bộ, hoàn chỉnh và hiện đại.
Cùng với việc chú trọng hoàn thiện hạ tầng giao thông, phát huy những tiềm năng, thuận lợi về vị trí, về dân số và địa chất, cùng với nỗ lực nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, cải thiện môi trường đầu tư, tích cực cải cách hành chính và luôn lắng nghe, đồng hành cùng doanh nghiệp đã giúp Đồng Nai đạt kết quả cao trong thu hút đầu tư. Hiện Đồng Nai đứng thứ 3 cả nước về thu hút đầu tư FDI với hơn 1,6 ngàn dự án đầu tư nước ngoài và tổng vốn đầu tư gần 29 tỷ USD.
Theo đánh giá của Trung tâm Nghiên cứu phát triển giao thông - vận tải (GT-VT) (Viện Chiến lược phát triển GT-VT), Đồng Nai có một hệ thống hạ tầng giao thông khá toàn diện gồm đường sắt, đường bộ, đường sông. Toàn tỉnh hiện có 6 tuyến quốc lộ, đường cao tốc đã đưa vào sử dụng với chiều dài gần 300km và 24 tuyến tỉnh lộ với tổng chiều dài khoảng 500km. Tuyến đường sắt Bắc - Nam qua địa bàn Đồng Nai dài 87,5km với 8 ga. Hệ thống đường thủy có tổng chiều dài 2.642km cùng với các cảng bến phục vụ vận tải, xuất nhập khẩu hàng hóa như cảng Long Bình, Gò Dầu, Cát Lái…
Nguồn lực dành cho hạ tầng giao thông thời gian qua trên địa bàn là rất lớn, gồm nguồn đầu tư từ ngân sách Trung ương, ngân sách tỉnh và xã hội hóa, đặc biệt là đầu tư cho giao thông đường bộ. Các tuyến đường huyết mạch quốc gia đã được nâng cấp, đưa vào sử dụng như quốc lộ 1, quốc lộ 51, quốc lộ 20, cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây và một số công trình trọng điểm khác như cầu Đồng Nai, cầu Hóa An, hầm chui Tam Hiệp, đường Võ Nguyên Giáp, nút giao Vũng Tàu… đã làm cho bộ mặt hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh thay đổi nhanh chóng. Hiện một loạt các dự án đường cao tốc đang được thực hiện và chuẩn bị đầu tư như cao tốc Bến Lức - Long Thành, Tân Vạn - Nhơn Trạch, Dầu Giây - Phan Thiết, Dầu Giây - Liên Khương… Đặc biệt là Sân bay quốc tế Long Thành sẽ tạo nên hệ thống giao thông đồng bộ, hoàn chỉnh và hiện đại.
Cùng với việc chú trọng hoàn thiện hạ tầng giao thông, phát huy những tiềm năng, thuận lợi về vị trí, về dân số và địa chất, cùng với nỗ lực nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, cải thiện môi trường đầu tư, tích cực cải cách hành chính và luôn lắng nghe, đồng hành cùng doanh nghiệp đã giúp Đồng Nai đạt kết quả cao trong thu hút đầu tư. Hiện Đồng Nai đứng thứ 3 cả nước về thu hút đầu tư FDI với hơn 1,6 ngàn dự án đầu tư nước ngoài và tổng vốn đầu tư gần 29 tỷ USD.
Khu công nghiệp ở Đồng Nai
Với lợi thế về vị trí và hạ tầng giao thông, đến nay, tỉnh Đồng Nai đã có 31 KCN được thành lập với tổng diện tích 9.559,35 ha. Các KCN đã đầu tư hệ thống hạ tầng tương đối hoàn chỉnh với giá trị đạt 380 triệu USD và 6.637 tỷ đồng, đã tạo ra một hệ thống kết cấu hạ tầng mới, hiện đại, có giá trị lâu dài và tác động mạnh đến quá trình đô thị hóa. Hiện có 28 trong tổng số 31 khu công nghiệp đã hoàn thiện hệ thống hạ tầng với chất lượng tốt, đảm bảo theo đúng quy hoạch và đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư, 03 khu công nghiệp đang trong quá trình hoàn thiện hạ tầng. Các KCN của tỉnh đều đảm bảo ưu tiên đầu tư hệ thống hạ tầng xử lý môi trường của khu công nghiệp, hiện nay các KCN khi đi vào hoạt động đều đã hoàn thành hệ thống xử lý nước thải tập trung trước khi tiếp nhận dự án đầu tư. Đặc biệt, Đồng Nai là tỉnh đầu tiên trên cả nước ban hành bộ tiêu chí đánh giá xếp hạng các khu công nghiệp theo Quyết định số 2047/QĐ-UBND ngày 06/7/2007 của UBND tỉnh Đồng Nai. Đề tài xếp hạng KCN được hội đồng thẩm định là các chuyên gia kinh tế đánh giá cao, xếp loại xuất sắc vì tính cần thiết và là vấn đề mới trong quá trình phát triển ngày càng nhiều KCN, nhất là khi yếu tố cạnh tranh được tính đến như là một lợi thế để thu hút đầu tư.
Việc sử dụng đất vào phát triển KCN Đồng Nai đạt hiệu quả cao, tỷ lệ sử dụng đất tự nhiên của 31 KCN chiếm 1,6% diện tích đất của tỉnh, đóng góp trên 40% GDP của tỉnh. Điều này cho thấy hiệu quả sử dụng đất của KCN cao hơn nhiều so với các ngành khác. Mặt khác, các KCN trên địa bàn tỉnh chủ yếu được sử dụng từ đất đồi bạc màu; các khu đất không phải là đất chuyên trồng lúa nước và không phải là khu vực có các điểm khoáng sản; khu vực có dân cư thưa thớt, tọa lạc trên các khu đất canh tác và phần lớn là nhà tạm, không có công trình kiên cố… Tỷ lệ lấp đầy diện tích đất công nghiệp của các KCN hiện nay đạt 67,49%, trong đó có nhiều KCN đạt tỉ lệ lấp đầy cao như Biên Hòa II, Amata, Loteco, Tam Phước, Hố Nai, Sông Mây, Nhơn Trạch I, Nhơn Trạch II…
Trong hơn 20 năm qua, nhờ vận dụng linh hoạt những chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước và điều kiện thực tế của địa phương, các KCN Đồng Nai đạt được những kết quả quan trọng trong việc tăng nhanh tốc độ thu hút vốn đầu tư vào Đồng Nai. Những năm gần đây, Đồng Nai đã đạt kết quả cao trong việc thu hút vốn FDI cho công nghiệp, đặc biệt là trong các KCN. Đến tháng 10/2014, các KCN Đồng Nai có 964 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn 16.940,35 triệu USD, có 362 dự án trong nước với tổng vốn đầu tư 43.019 tỷ đồng. Với tiềm lực đầu tư lớn, khu vực FDI đã phát triển thêm nhiều ngành sản xuất mới và tạo ra bước chuyển biến đáng kể về trình độ công nghệ và quản lý. Hiện có 40 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào các KCN Đồng Nai, một số tập đoàn lớn và các công ty có thương hiệu lớn trên thế giới đã chọn Đồng Nai là điểm đến đầu tư như: Pouchen, CP, Nestle’, Hyosung, Formosa, Fujitsu, Philip, Ajinomoto, Zamil Steel, Shell, Syngenta… Các dự án đầu tư vào các KCN Đồng Nai có ngành nghề đa dạng, với qui mô và trình độ công nghệ khác nhau, theo đúng định hướng như ngành dịch vụ, công nghiệp phụ trợ, sản xuất chi tiết máy móc thiết bị. Các dự án đầu tư vào các KCN có tính chất gia công sử dụng nhiều lao động giảm dần, thay vào đó là những dự án công nghệ cao, sử dụng ít lao động, ít tác động đến môi trường.
Nhiều dự án hoạt động trong KCN đạt hiệu quả cao và thu nhiều lợi nhuận, tiếp tục đăng ký tăng vốn để mở rộng sản xuất. Giai đoạn 1991-1999 có 153 dự án đi vào hoạt động, giai đoạn 2000 - 2005 có thêm 391 dự án đi vào hoạt động, giai đoạn 2006 - 2010 có thêm 375 dự án đi vào hoạt động, nâng tổng số dự án đi vào hoạt động của KCN là 901 dự án; đồng thời giai đoạn này có quy mô tăng vốn cao nhất với 468 dự án, tổng vốn tăng là 4.109 triệu USD, đạt 158% tổng vốn thu hút đầu tư. Tổng vốn thực hiện của các doanh nghiệp KCN đến cuối năm 2010 đạt khoảng 7.529,7 triệu USD, đạt 55% tổng vốn đăng ký, cuối năm 2014 dự kiến đạt khoảng 12.073 triệu USD, đạt 71% tổng vốn đăng ký.
Việc sử dụng đất vào phát triển KCN Đồng Nai đạt hiệu quả cao, tỷ lệ sử dụng đất tự nhiên của 31 KCN chiếm 1,6% diện tích đất của tỉnh, đóng góp trên 40% GDP của tỉnh. Điều này cho thấy hiệu quả sử dụng đất của KCN cao hơn nhiều so với các ngành khác. Mặt khác, các KCN trên địa bàn tỉnh chủ yếu được sử dụng từ đất đồi bạc màu; các khu đất không phải là đất chuyên trồng lúa nước và không phải là khu vực có các điểm khoáng sản; khu vực có dân cư thưa thớt, tọa lạc trên các khu đất canh tác và phần lớn là nhà tạm, không có công trình kiên cố… Tỷ lệ lấp đầy diện tích đất công nghiệp của các KCN hiện nay đạt 67,49%, trong đó có nhiều KCN đạt tỉ lệ lấp đầy cao như Biên Hòa II, Amata, Loteco, Tam Phước, Hố Nai, Sông Mây, Nhơn Trạch I, Nhơn Trạch II…
Trong hơn 20 năm qua, nhờ vận dụng linh hoạt những chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước và điều kiện thực tế của địa phương, các KCN Đồng Nai đạt được những kết quả quan trọng trong việc tăng nhanh tốc độ thu hút vốn đầu tư vào Đồng Nai. Những năm gần đây, Đồng Nai đã đạt kết quả cao trong việc thu hút vốn FDI cho công nghiệp, đặc biệt là trong các KCN. Đến tháng 10/2014, các KCN Đồng Nai có 964 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn 16.940,35 triệu USD, có 362 dự án trong nước với tổng vốn đầu tư 43.019 tỷ đồng. Với tiềm lực đầu tư lớn, khu vực FDI đã phát triển thêm nhiều ngành sản xuất mới và tạo ra bước chuyển biến đáng kể về trình độ công nghệ và quản lý. Hiện có 40 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào các KCN Đồng Nai, một số tập đoàn lớn và các công ty có thương hiệu lớn trên thế giới đã chọn Đồng Nai là điểm đến đầu tư như: Pouchen, CP, Nestle’, Hyosung, Formosa, Fujitsu, Philip, Ajinomoto, Zamil Steel, Shell, Syngenta… Các dự án đầu tư vào các KCN Đồng Nai có ngành nghề đa dạng, với qui mô và trình độ công nghệ khác nhau, theo đúng định hướng như ngành dịch vụ, công nghiệp phụ trợ, sản xuất chi tiết máy móc thiết bị. Các dự án đầu tư vào các KCN có tính chất gia công sử dụng nhiều lao động giảm dần, thay vào đó là những dự án công nghệ cao, sử dụng ít lao động, ít tác động đến môi trường.
Nhiều dự án hoạt động trong KCN đạt hiệu quả cao và thu nhiều lợi nhuận, tiếp tục đăng ký tăng vốn để mở rộng sản xuất. Giai đoạn 1991-1999 có 153 dự án đi vào hoạt động, giai đoạn 2000 - 2005 có thêm 391 dự án đi vào hoạt động, giai đoạn 2006 - 2010 có thêm 375 dự án đi vào hoạt động, nâng tổng số dự án đi vào hoạt động của KCN là 901 dự án; đồng thời giai đoạn này có quy mô tăng vốn cao nhất với 468 dự án, tổng vốn tăng là 4.109 triệu USD, đạt 158% tổng vốn thu hút đầu tư. Tổng vốn thực hiện của các doanh nghiệp KCN đến cuối năm 2010 đạt khoảng 7.529,7 triệu USD, đạt 55% tổng vốn đăng ký, cuối năm 2014 dự kiến đạt khoảng 12.073 triệu USD, đạt 71% tổng vốn đăng ký.